Opolskie szpitale - by żyli długo i szczęśliwie
To właśnie tutaj, przy zbiegu dzisiejszego Placu Piłsudskiego i ul.Spychalskiego księżna Ofka funduje niewielki szpitalik wraz z kościołem Św. Krzyża. Do dziś odnajdziemy pamiątkę po nieistniejącym już kościele. W ścianę kamienicy wmurowany został krzyż – jedyna pozostałość drewnianej świątyni. Nie przypadkowo szpital znalazł się poza granicami miasta. Przez długi czas osoby chore były swego rodzaju problemem, którego starano się pozbyć z miasta. Szczególnie ze względu na liczne choroby zakaźne, które w gęsto zabudowanym centrum miałaby idealne warunki do szybkiego rozwoju.
W 1421 roku powstaje istniejący do dziś budynek szpitala pod wezwaniem św. Aleksego. Spory jak na owe czasy gmach ulokowano tuż przy Bramie Odrzańskiej, ale już w granicach miasta. Znów chorymi zajmowali się głównie księża i zakonnice ze Zgromadzenia Sióstr Franciszkanek Szpitalnych. W szpitalu znalazło się miejsce dla 17 chorych. Co ważne budynek od samego początku był murowany. Niestety nie oparł się on tragicznemu w skutkach pożarowi z 1615 roku.
Mieszkańcy wyjątkowo doceniali funkcjonowanie szpitala w mieście. Dobrze pokazuje to przykład z XVI wieku, a dokładniej opłata kościelna – dobrowolny podatek na rzecz społeczności religijnej. Osoba uiszczająca podatek miała prawo wyboru celu, na jaki zostawały przekazane pieniądze. Spośród wszystkich wpłat najwięcej mieszkańców wybierało wsparcie finansowe szpitala. Wysokość wpłat znacznie przewyższała środki przeznaczone np. dla wikarych czy tych na kościół parafialny.
Ważnym dla zdrowia miejscem w średniowiecznym Opolu były także łaźnie. Pierwsza z nich – miejska – znajdowała się po prawej stronie Bramy Zamkowej (ul.Zamkowa), natomiast druga – książęca – znajdowała się po prawej stronie Bramy Odrzańskiej (ul.Katedralna) naprzeciwko wcześniej wspominanego szpitala.
Drugi szpital, a w zasadzie szpitalik znajdował się w ścisłym centrum miasta – przy dzisiejszej ul. Św. Wojciecha. To tutaj swoją lecznicę od 1670 roku prowadzili jezuici. W dwóch budynkach znajdował się niewielki szpital, gimnazjum oraz apteka. Ze względu na niewielkie rozmiary tutejszej placówki było to miejsce głównie dla osób duchownych i związanych z działalnością zakonu. Nie zakazywało to jednak korzystania z leczenia innym mieszkańcom Opola. Niestety w 1773 roku nastąpiło przejęcie przez państwo całego majątku zakonnego i zamknięcie leczniczy. Cały budynek przeznaczono na mieszkania.
Sporo czasu upłynie, nim mieszkańcy doczekają się kolejnego szpitala w tym rejonie miasta. Dopiero w 1847 roku w dawnych klasztorze dominikanów swoją działalność rozpoczyna szpital miejski Św. Wojciecha. Budynek poklasztorny jest początkowo w fatalnym stanie. Wcześniej służył jako biurowiec rejencji i był kompletnie nieprzystosowany do obsługi pacjentów. Nie chciano tu nawet zlokalizować szkoły, skąd więc pomysł na szpital? Przede wszystkim gmach miał spory potencjał. Istniała możliwość rozbudowy i aranżacji wnętrz. W ścisłym centrum Opola próżno było szukać równie dużego budynku. Z każdą kolejną rozbudową budynek zaczyna przypominać dzisiejsze Collegium Maius Uniwersytetu Opolskiego. Ostatnio duża przebudowa miała miejsce w 1894 roku, kiedy to budynek otrzymał nową elewację od strony dzisiejszego Placu Kopernika. Pomimo dalszych remontów budynek coraz bardziej odbiegał od wymogów nowoczesnej placówki leczniczej. Ostatecznie w połowie lat 80. XX wieku zapada decyzja o budowie nowoczesnego kompleksu na obrzeżach miasta. Tak rozpoczyna się historia szpitala przy Alei Witosa – dziś Szpitala Klinicznego Uniwersytetu Opolskiego.
Jest w Opolu jeszcze jeden szpital – Jego początek to niewielki szpital zakaźny przy ul. Kośnego. Powstał on w 1912 roku stosunkowo daleko od centrum. Jednak szybka rozbudowa Opola sprawiła, że brakowało miejsc w szpitalu miejskim na Placu Kopernika. Zapadła więc decyzja o budowie nowego, znacznie większego skrzydła szpitalnego od strony ul.Katowickiej. I tak w 1924 roku oddano do użytku gmach dzisiejszego Szpitala Wojewódzkiego. Co ciekawe, aż do uruchomienia WCMu była to największa placówka medyczna na terenie województwa!
TEKST: Grzegorz Bogdoł
fot.[Desperado/fotopolska.eu]
