Karol Ignacy Lorinser - lekarz, który uratował Opole
Karol Ignacy Lorinser urodził się 24 lipca 1796 roku w małym czeskim miasteczku Mimoň. Uczył się m.in. na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Karola w Pradze oraz na wydziale medycznym Uniwersytetu Berlińskiego. Gruntowne wykształcenie sprawiło, że bez problemu w 1818 roku otrzymał pozwolenie na prowadzenie praktyki lekarskiej. Zatrudniony został w Królewskiej Szkole Weterynaryjnej w Berlinie, gdzie wydaje także swoją pierwszą pracę naukową związaną z weterynarią. W 1822 roku zdobył uprawnienia do pełnienia funkcji lekarza urzędowego. Tzw. fizyk miejski odpowiadał m.in. za nadzór epidemiologiczny, higienę komunalną, kontrolę służby zdrowia, a także leczenie ubogich i sekcje zwłok. Lorinser rozpoczął pracę w Szczecinie, gdzie przeniósł się z żoną Augustyną i synem Franciszkiem. To właśnie w tym mieście rozpoczął swoją karierę jako wyśmienity znawca epidemii. Wydał świetnie przyjętą książkę poświęconą chorobom płuc, co pozwoliło mu na awans i przenosiny do Koszalina, gdzie został rejencyjnym radcą sanitarnym. Wciąż jednak często podróżował po całych Prusach by zdobywać doświadczenie w leczeniu i zapobieganiu epidemii.
W 1825 roku rozpoczyna się opolski etap w życiu rodziny Lorinser. Ponownie jako radca sanitarny odpowiada za bezpieczeństwo epidemiologiczne, a trzeba przyznać, że to w samym mieście było dramatyczne. Blisko 6 tysięczne Opole posiadało, co prawda 2 szpitale, ale stan sanitarny miasta był tragiczny. Woda pitna była doprowadzana z Odry, ale tylko w ścisłym centrum. Na przedmieściach wciąż korzystano z niesprawdzanych studni. Kilkukrotnie z tego powodu wybuchały epidemie cholery. W szpitalu położniczym szalała ogromna umieralność zarówno matek jak i noworodków. Dopiero objęcie stanowiska przez Karola Ignacego Lorinsera doprowadził do rozwoju opieki zdrowotnej i polepszenia warunków w szpitalach, a nawet powstania nowego.
W 1827 roku udaje mu się uporać z epidemią księgosuszu wśród bydła, co staje się podstawą do kolejnej publikacji medycznej. Za swoją pracę na temat dżumy otrzymuje Złotym Medalem Nauki i Sztuki oraz listy gratulacyjne od cesarza austriackiego Ferdynanda I, króla greckiego Ottona I i papieża Grzegorza XVI.
W roku 1831 do Opola dociera epidemia cholery. Główny epidemiolog, Karol Lorinser, skutecznie zapobiega dalszemu rozprzestrzenieniu się choroby, a na podstawie swoich doświadczeń tworzy rewolucyjny artykuł naukowy „o bezużyteczności stosowania kordonów wojskowych oraz placówek kwarantanny w walce z epidemią cholery”. Stanie są on obowiązkowymi wytycznymi na czas epidemii na wiele lat. Za swoją działalność ponownie zostaje odznaczony, tym razem Orderem Czerwonego Orła.
W 1835 roku zostaje dyrektorem Instytutu Położniczego w Opolu. Rok później pojawia się kolejny głośny artykuł jego autorstwa. Tym razem porusza ona zasadność wprowadzenia obowiązkowych lekcji wychowania fizycznego w szkołach. W rezultacie rozpętuje się nie tylko ogólnonarodowa dyskusji nad zasadnością i wpływem ruchu na rozwój i zdrowie człowieka, ale w wielu niemieckich szkołach organizowane są lekcje wychowania fizycznego.
Rok 1840 przynosi w rodzinie Karola Lorinsera tragiczne wydarzenia. Umiera jego kochana żona Augustyna, która zostaje pochowana na cmentarzu w Opolu. Sam Karol podupada na zdrowiu i zaczyna mu dokuczać artretyzm. Mimo to cały czas pracuje, czego efektem jest kolejna naukowa publikacja, tym razem poświęcona problemowi alkoholizmu w rejencji opolskiej. Dzięki jego ogromnemu wsparciu i koneksjom udaje się pozyskać na nowy szpital dawny klasztor dominikański na Wzgórzu Wapiennym.
Ostatnia epidemia z jaką zmagał się Lorinser wybuchła w 1846 roku. Dur brzuszny zabił ponad 50 000 mieszkańców rejencji. W samym tylko Raciborzu zachorowało ponad 50% lekarzy! W powiatach pszczyńskim i rybnickim zmarło blisko 40% mieszkańców. Trwająca blisko 3 lata walka z chorobą odbiła się na zdrowiu lekarza. Ostatecznie w 1850 roku przeszedł na emeryturę, a 3 lata później zmarł. Pochowany został na cmentarzu w Opolu, razem z żoną.
TEKST: Grzegorz Bogdoł
